“Đặc khu kinh tế” là cụm từ mà chúng ta thường được nghe khá nhiều trong thời gian qua. Đây là một trong những mô hình kinh tế được khá nhiều các quốc gia trên thế giới áp dụng và nó được xem như một chiến lược và một sự đầu tư để tạo nên sự lớn mạnh của nền kinh tế trên trường quốc tế. Trong phạm vi bài viết này, Citinews sẽ giúp các bạn hiểu được khái niệm về đặc khu kinh tế và có cái nhìn khái quát hơn về khái niệm này.

1. Đặc khu kinh tế là gì?

Khái niệm này còn được gọi với cái tên là khu kinh tế đặc biệt, trong tiếng Anh được gọi là Special Economic Zones và thường được viết tắt là SEZ. Đây là khu kinh tế đặc biệt được hưởng trọn những luật kinh doanh và thương mại khác với các phần còn lại.

Các mô hình đặc khu kinh tế SEZ đã được thành lập và phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới, sớm nhất là vào những năm 1950 tại các nước công nghiệp.

Khái niệm về đặc khu kinh tế

Đây là khu vực có địa giới xác định, diện tích rộng lớn hơn khu công nghiệp, khu chế xuất thuộc lãnh thổ quốc gia. Trong khu vực này, các ưu đãi về chế độ hải quan, ngoại hối, thuế,..sẽ được áp dụng đối với các nhà đầu tư trong nước và quốc tế. 

Đặc khu kinh tế là một khu vực được thành lập bởi chính phủ. Đặc khu kinh tế áp dụng các chính sách ưu đãi nhằm mục đích phát triển kinh tế. Doanh nghiệp được hưởng ưu đãi khi hoạt động trong đặc khu kinh tế này.

Thông thường, trong một khu kinh tế tự do có thể bao gồm nhiều khu chức năng khác nhau như: 

• Khu vực phi thuế quan
• Khu vực công nghiệp
• Khu vực chế xuất
• Khu vực công nghệ cao
• Các tiểu khu dịch vụ
• Khu nghỉ dưỡng, giải trí

Theo các thống kê thì hiện nay trên thế giới có khoảng 200 đặc khu kinh tế nằm ở hơn 60 quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam chúng ta cũng có 3 đặc khu kinh tế, đó là: Phú Quốc - Kiên Giang, Vân Đồn - Quảng Ninh, Bắc Vân Phong - Khánh Hoà.

>>CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM<<

• Đầu cơ là gì & Đầu cơ liệu có phải là đầu tư không?
• Giảm phát nghĩa là gì & Nguyên nhân, ảnh hưởng của giảm phát
• Phần mềm CRS là gì & CRS hỗ trợ ngành du lịch như thế nào?

2. Lợi ích mà đặc khu kinh tế đem lại

Nó đem đến rất nhiều lợi ích, cụ thể như sau:

• Khi SEZ được thành lập, những người dân địa phương và các vùng lân cận sẽ có một công việc để làm, từ đó giúp giải quyết công ăn việc làm cho người lao động
• Thúc đẩy quá trình xuất khẩu hàng hóa và các dịch vụ liên quan.
• Là tiền đề phát triển hệ thống khu vực hạ tầng tại khu vực.
• Nhằm mục đích hạn chế tình trạng thuế mà tràn lan.
• Nâng cao hiệu quả kinh tế.

3. Những đặc điểm nổi bật của đặc khu kinh tế

Special Economic Zones có những đặc điểm nổi bật mà những nơi khác không có, đó là:

Về cơ chế:

• Thời gian thuê đất: Các doanh nghiệp có thể thuê đất tại các đặc khu áp dụng cho thời gian tối đa là 99 năm.
• Thuế thu nhập cá nhân: Với những cá nhân làm việc trong các đặc khu sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân trong vòng 5 năm đầu tiên và tiếp tục được giảm thuế thu nhập cá nhân trong những năm sau đó.
• Tổ chức chính quyền: Tại các đặc khu kinh tế sẽ không có hội đồng nhân dân mà thủ tướng sẽ trực tiếp bổ nhiệm trưởng đặc khu.
• Sở hữu nhà ở với đối tượng là người nước ngoài: Người nước ngoài có thể tự do mua bán nhà (lao động tối thiểu là 3 tháng), đối với biệt thự là thời hạn vĩnh viễn, và thời hạn 99 năm với chung cư.
• Đối với Casino thì người Việt có thể chơi tại đây.

Các biện pháp khuyến khích để thu hút nguồn vốn đầu tư trong nước và quốc tế

• Hệ thống cơ sở hạ tầng được xây dựng đồng bộ và thuận lợi cho người sinh sống và làm việc tại đây.
• Môi trường kinh doanh lý tưởng, có nhiều chính sách để thu hút đầu tư.
• Có vị trí địa lý thuận lợi, thường nằm ở những vị trí chiến lược như cảng biển hoặc cảng hàng không quốc tế,...
• Được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ và ưu đãi khác mà các vùng khác không có được.

4. Những thách thức của đặc khu kinh tế

Tuy có nhiều ý nghĩa và được kỳ vọng rất nhiều nhưng nhiều đặc khu cũng phải đối mặt với không ít những thách thức, cụ thể như sau:

• Những chính sách hỗ trợ và ưu đãi dành cho các đặc khu này đôi khi lại gây ra sự méo mó nền kinh tế.
• Nếu không quản lý tốt, những đặc khu kinh tế còn có thể là nơi tạo điều kiện thuận lợi cho những hành vi tham nhũng, rửa tiền và thao túng chính sách.
• Mặt khác, tại đây lấp đầy các dự án đầu tư cũng phải trả giá bằng chi phí cơ hội không hề rẻ, liên quan đến tình trạng thất thu thuế trong nhiều năm (do quá rộng rãi trong quy định về mức thuế suất và thời hạn được miễn giảm thuế).

5. Luật đặc khu kinh tế là gì?

Dự thảo luật đặc khu kinh tế do Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam chủ trì xây dựng (gọi tắt là Dự thảo Luật Đặc Khu).

Dự thảo Luật Đặc khu đã được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2017), được tiếp thu chỉnh lý và trình tiếp vào kỳ họp thứ 5 và sau đó tiếp tục được lùi lại vào kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa 14 (tháng 10.2018) để có thêm thời gian nghiên cứu.

Đến ngày 11 tháng 6 năm 2018, Quốc hội cho ý kiến về việc rút nội dung biểu quyết thông qua Dự án Luật Đặc khu, kết quả biểu quyết 423 đại biểu tán thành rút trong tổng số 432 đại biểu tham gia biểu quyết (tổng số đại biểu Quốc hội là 487, 55 đại biểu không tham gia biểu quyết) chiếm tỉ lệ 87.45%.

6. Đặc khu kinh tế khác biệt như thế nào so với các khu công nghiệp?

Do có những đặc điểm riêng mà các khu khác không thể có được nên đặc khu kinh tế đương nhiên sẽ khác biệt so với các khu công nghiệp, cụ thể như sau:

>>XEM THÊM<<

• Clickbait nghĩa là gì & Vì sao cần cẩn trọng khi dùng Clickbait?
• Khái niệm lạm phát là gì & Nguyên nhân nào dẫn đến lạm phát?

7. Những đặc khu kinh tế hiện nay

Nó có vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, chính vì vậy mà trên thế giới đã có rất nhiều các SET được thiết lập. Chúng ta sẽ cùng điểm qua một số nơi hiện nay:

7.1. Việt Nam có máy đặc khu kinh tế?

Nhằm thu hút được các nhà đầu tư trong nước và quốc tế và góp phần thay đổi diện mạo nền kinh tế nước nhà, Chính phủ Việt Nam đã ký quyết định về việc thành lập 3 đặc khu kinh tế ở nước ta, bao gồm:

• Đặc khu Phú Quốc - Kiên Giang: Ngày 22 tháng 5 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam ra quyết định số 31/2013/QĐ-TTg về việc thành lập Khu kinh tế Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Khu kinh tế Phú Quốc chính thức được thành lập khi quyết định này có hiệu lực từ ngày 10 tháng 7 năm 2013.
• Đặc khu Vân Đồn - Quảng Ninh: Đây là đặc khu nằm ở phía Bắc nước ta, được thành lập vào năm 2007, gồm một khu phi thuế quan và một khu thuế quan có diện tích rộng 2.200 km2 trong đó diện tích đất là 551,33 km2, vùng biển rộng 1620k2.
• Đặc khu Bắc Vân Phong - Khánh Hòa: Đây là đặc khu được thành lập vào năm 2006, có diện tích hơn 1500km2 trong đó phần biển rộng hơn 800km2, với mục tiêu trở thành một hạt nhân tăng trưởng kinh tế, trung tâm đô thị – công nghiệp – dịch vụ – du lịch của khu vực Nam Trung Bộ.

Dự kiến ba nơi này sẽ tạo nên một sức hút cực lớn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

7.2. Đặc khu kinh tế là gì? Đặc khu kinh tế trên thế giới

Hiện nay, trên thế giới có khoảng 4300 đặc khu kinh tế, nằm rải rác ở hơn 140 quốc gia trên khắp thế giới, chúng ta có thể kể đến một số đặc khu nổi bật sau đây:

Anh: London Docklands

Ấn Độ

• Khu kinh tế đặc biệt Visakhapatnam
• Khu kinh tế đặc biệt Kandla
• Khu kinh tế đặc biệt Surat
• Khu kinh tế đặc biệt Cochin
• Khu kinh tế đặc biệt Indore
• Khu kinh tế đặc biệt SEEPZ
• Khu kinh tế đặc biệt Jaipur
• Khu kinh tế đặc biệt Madras
• Mahindra City, Chennai
• Khu kinh tế đặc biệt Noida

Bắc Hàn: Đặc khu kinh tế Rason

Belarus: Khu kinh tế tự do Brest

Brasil: Zona Franca de Manau

Bulgaria: Burgas

Chile: Iquique

Georgia: Poti, Samegrelo region

Hàn Quốc

• Khu kinh tế tự do Incheon
• Khu kinh tế tự do Busan-Jinhae
• Khu kinh tế tự do Gwangyang
• Khu kinh tế tự do Daegu
• Khu kinh tế tự do Hoàng Hải

Iran

• Kish
• Khu tự do Aras
• Khu tự do Anzali
• Khu tự do Arvand
• Khu tự do Chabahar
• Khu tự do Gheshm

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất

• Khu tự do Jebel Ali
• Thành phố Internet Dubai
• Thành phố Truyền thông Dubai
• Làng Tri thức Dubai
• Thành phố Y tế Dubai
• Trung tâm Tài chính Quốc tế Dubai
• DuBiotech
• Khu Outsource Dubai
• Khu Sản xuất và Truyền thông Quốc tế
• Thành phố Studio Dubai

Malaysia: Khu tự do Port Klang

Nga

• Nakhodka
• Ingushetia
• Yantar, Kaliningrad

Nhật Bản: Khu thương mại tự do đặc biệt Okinawa

Philippines

• Khu cảng tự do vịnh Subic
• Khu kinh tế đặc biệt Clark

Tây Ban Nha: Ibiza

Trung Quốc

• Đặc khu Thâm Quyến
• Đặc khu Sán Đầu
• Đặc khu Chu Hải
• Đặc khu Hạ Môn
• Đặc khu Hải Nam

Như vậy, bài viết đã cung cấp đến cho các bạn nội dung về đặc khu kinh tế, để các bạn có cái nhìn tổng quan hơn về các đặc khu kinh tế hiện nay. Hy vọng bài viết của Citinews sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích hơn về đặc khu kinh tế là gì rồi nhé!