Hợp đồng tương lai là gì? Những điều nhà đầu tư phái sinh cần biết

Hợp đồng tương lai là gì? Giao dịch hợp đồng tương lai sẽ diễn ra như thế nào? Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai có gì giống và khác nhau? Đây là những vấn đề mà không ít người tham gia đầu tư trên thị trường thắc mắc. Hiểu được điều đó, bài viết này Citinews sẽ đi tìm hiểu và giải đáp cho bạn đọc. Cùng theo dõi nhé!

Hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai là một dạng chuẩn hóa giữa hai bên (mua và bán) hợp nhất để thực hiện một giao dịch trong tương lai với mức giá đã được xác định tại thời điểm ký hợp đồng. Giao dịch hợp đồng tương lai xảy ra khi bên mua đồng ý mua một sản phẩm vào một thời điểm cụ thể trong tương lai và bên bán đồng ý bán sản phẩm đó với mức giá đã được xác định từ trước.

Hàng hóa cơ sở hợp đồng tương lai thường là các mặt hàng truyền thống như lương thực, vàng, kim loại, dầu nóng và nhiều loại sản phẩm khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cơ sở hàng hóa có thể là tiền tệ, chứng khoán hoặc các tài sản vô hình như chỉ số chứng khoán tham chiếu hay lãi suất.

Hợp đồng tương lai cung cấp cho các nhà tư vấn và công ty một cách để bảo vệ chính mình khỏi những biến động giá cả không mong muốn trong tương lai. Ngoài ra, nó cũng cho phép các nhà đầu tư tận dụng những biến động giá cả được mong đợi để kiếm lợi nhuận. Thông thường, các giao dịch hợp nhất tương thích được thực hiện trên các sàn giao dịch hàng hóa và sàn giao dịch chứng khoán.

Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán là gì?

Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán là một loại hợp đồng dựa trên giá trị của một chỉ số chứng khoán nhất định, được xác định theo các tiêu chí do Ủy ban chứng khoán nhà nước duyệt và công bố.

Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán được giao dịch theo các quy tắc đã được thống nhất trước. Các quy tắc này bao gồm:

• Tài sản cơ sở là một chỉ số chứng khoán nào đó, ví dụ như chỉ số cổ phiếu.
• Hệ số nhân hợp đồng là số tiền tương ứng với mỗi điểm của chỉ số cơ sở.
• Đơn vị niêm yết giá là số điểm của chỉ số cơ sở.
• Bước giá là sự thay đổi nhỏ nhất của giá hợp đồng, khác nhau cho từng loại hợp đồng tương lai chỉ số.
• Phương thức thanh toán hợp đồng tương lai chỉ số là bằng tiền.

Hợp đồng tương lai là gì? Một số khái niệm trong hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai là một loại hợp đồng giao dịch mua – bán một tài sản cơ sở với giá và thời điểm được thỏa thuận trước. Trong hợp đồng tương lai, có một số khái niệm quan trọng cần hiểu rõ:

• Tài sản cơ sở: Là đối tượng được giao dịch trong hợp đồng, có thể là hàng hóa, tiền tệ, chứng khoán, chỉ số, …
• Ký quỹ: Là số tiền phải nộp trước khi tham gia giao dịch hợp đồng tương lai, nhằm bảo đảm nghĩa vụ thanh toán của các bên.
• Vị thế: Là tình trạng giao dịch và số lượng tài sản cơ sở mà nhà đầu tư đang sở hữu trong hợp đồng tương lai.
• Đóng vị thế: Là việc mở một giao dịch ngược lại với giao dịch hiện tại, để kết thúc vị thế và thu lợi nhuận hoặc chấp nhận lỗ.
• Giá thanh toán cuối ngày: Là giá được sử dụng để tính toán lãi hoặc lỗ của hợp đồng trong ngày.
• Giá thanh toán cuối cùng: Là giá của tài sản cơ sở được xác định vào ngày giao dịch cuối cùng của hợp đồng. Dựa trên giá này, các bên sẽ thanh toán lãi hoặc lỗ của hợp đồng.
• Hệ số nhân hợp đồng: Là hệ số để chuyển đổi giá trị của hợp đồng sang tiền mặt.
• Khối lượng mở: Là tổng số lượng hợp đồng tương lai cùng loại chứng khoán phái sinh, còn tồn tại trong một khoảng thời gian.

Ví dụ hợp đồng tương lai

Để giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về bản chất của hợp đồng tương lai, chúng ta có thể sử dụng một ví dụ với tài sản cơ sở cụ thể là cà phê.

Ví dụ này có liên quan đến hai doanh nghiệp, gọi là A và B. Trong ví dụ này, vào ngày 1/11/2023, doanh nghiệp A đã bán cho doanh nghiệp B một hợp đồng tương lai với số lượng 10 tấn cà phê và giá 200.000 VNĐ/kg. Giữa thời điểm đó và ngày 30/11/2023, giá cà phê đã tăng lên 220.000 VNĐ/kg. Trong tình huống này, công ty A có hai phương án:

• Phương án 1: Công ty A sẽ giao cho công ty B 10 tấn cà phê với mức giá 200.000 VNĐ/kg, như đã thỏa thuận trong hợp đồng ban đầu.
• Phương án 2: Công ty A sẽ thanh toán cho công ty B khoản chênh lệch giá cà phê, dựa trên hợp đồng ban đầu, tức là sẽ thanh toán 20.000 VNĐ/kg (giá mới - giá ban đầu) nhân với 10.000 kg (số lượng cà phê được thỏa thuận) cho công ty B.

Đặc điểm của hợp đồng tương lai

Đặc điểm của hợp đồng tương lai là gì? Một số điểm cần lưu ý khi tham gia thị trường chứng khoán phái sinh qua hợp đồng tương lai mà nhà đầu tư nên biết như sau:

• Hợp đồng tương lai là sản phẩm tài chính được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán phái sinh, có các điều khoản được quy định sẵn về loại và chất lượng tài sản, quy mô hợp đồng, cách thức thanh toán…
• Ký quỹ là hoạt động bắt buộc để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán của cả hai bên mua và bán, theo cam kết hợp đồng. Trung tâm quản lý sẽ hạch toán giá, sau đó yêu cầu bù trừ hoặc thanh toán hàng ngày, theo giá trị thực tế.
• Đóng vị thế là hoạt động có thể thực hiện bất cứ lúc nào, bằng cách tham gia vị thế ngược của hợp đồng tương lai tương tự. 
• Đòn bẩy tài chính là hiệu ứng mang lại khả năng sinh lời cao cho nhà đầu tư tham gia hợp đồng tương lai. Với hiệu ứng này, mức sinh lời từ hợp đồng tương lai thường cao hơn đầu tư thị trường tài sản cơ sở.
• Thanh khoản cao là tính chất cho phép nhà đầu tư dễ dàng bán hoặc mua hợp đồng tương lai khi biết trước 1 số điều khoản cụ thể trong hợp đồng.
• An toàn cao, rủi ro thấp là tính chất do cả hai bên mua bán hợp đồng đều tuân theo những quy định, quyền và nghĩa vụ cụ thể.

Lợi thế khi nhà đầu tư thực hiện giao dịch hợp đồng tương lai

Thị trường chứng khoán phái sinh ngày càng phát triển, thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.Cùng xem một số lý do khiến giao dịch hợp đồng tương lai thu hút nhà đầu tư chứng khoán nhé!

• Khả năng bán ngay sau khi mua, không phải chờ đợi như giao dịch chứng khoán truyền thống.
• Cơ hội giảm thiểu rủi ro từ biến động giá cổ phiếu cơ sở, bằng cách giao dịch hợp đồng tương lai theo chiều ngược lại.
• Lợi thế đòn bẩy tài chính, cho phép nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận lớn với số tiền ký quỹ nhỏ.
• Không phải trả phí vay cho khoản ký quỹ, chỉ cần bảo đảm cho các khoản lỗ có thể xảy ra.
• Thanh khoản cao, thông tin rõ ràng trên sàn giao dịch chứng khoán, giúp nhà đầu tư dễ dàng thực hiện các giao dịch mua – bán.

Hợp đồng tương lai được giao dịch như thế nào?

Hợp đồng tương lai là gì? Giao dịch hợp đồng tương lai sẽ diễn ra như thế nào? Để kiểm tra nguy cơ xảy ra và tìm kiếm lợi nhuận lớn từ cơ sở chứng khoán trường biến động, nhiều người đã chọn hợp đồng giao dịch tương lai. Quá trình hợp nhất giao dịch tương thích diễn ra theo các bước sau:

• Bước 1: Mở tài khoản chứng minh thư sinh tại sàn giao dịch đã đăng ký trước đó. Người chơi cần cung cấp thông tin theo yêu cầu của sàn chứng khoán.
• Bước 2: Người chơi cần phải ký ban đầu để trở thành thành viên giao dịch.
• Bước 3: Người chơi thiết lập giao dịch lệnh để mua đồng thoải mái. Hệ thống giao dịch tại sàn sẽ xác định giao dịch lệnh. Trung tâm giao dịch sẽ tính giá vào ngày cuối cùng và yêu cầu khách hàng bổ sung thêm ký tự (nếu cần).
• Bước 4: Khách hàng có thể rút tiền hoặc rút lãi để tiếp tục giao dịch. Sau đó, giao dịch thành viên bổ sung ký tự (nếu cần) để trung tâm giao dịch tiến hành bù trừ.

Trong quá trình hợp nhất giao dịch tương lai, người chơi cần hiểu về thời gian giao dịch theo quy định. Thời gian giao dịch trên trường chứng khoán sinh học thường sớm hơn thị trường cơ sở 15 phút.

Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai có gì giống và khác nhau?

Hợp đồng tương lai là gì? Khác gì với hợp đồng kỳ hạn? Trên thị trường chứng khoán phái sinh, có hai lựa chọn sản phẩm chính là Hợp đồng kỳ hạn và Hợp đồng tương lai. Mỗi loại hợp đồng này có những điểm tương đồng và khác biệt quan trọng, nhà đầu tư cần hiểu rõ để đầu tư một cách hiệu quả.

Cả Hợp đồng kỳ hạn và Hợp đồng tương lai đều là công cụ phái sinh, có giá trị dựa trên giá của tài sản cơ sở. Dưới đây là điểm khác biệt của 2 loại hợp đồng mà Citinews đã so sánh cho bạn tiện theo dõi.

Kinh nghiệm đầu tư phái sinh hợp đồng tương lai hiệu quả

Hợp đồng tương lai là gì? Đầu tư vào Hợp đồng tương lai được coi là một phương pháp hiệu quả với ít rủi ro đối với nhà đầu tư. Tuy nhiên, sự sử dụng đòn bẩy trong thị trường phái sinh cũng có mặt trái. Nếu nhà đầu tư dự đoán sai hướng đi của giá tài sản cơ sở, mức thua lỗ cũng sẽ không nhỏ.

Vì vậy, để đầu tư vào Hợp đồng tương lai một cách hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm vững kiến thức về thị trường, phân tích biểu đồ giá, định giá Hợp đồng tương lai và đánh giá sự biến động của tài sản cơ sở. Dưới đây là hai chiến lược đầu tư Hợp đồng phái sinh được đánh giá là hiệu quả:

• Giao dịch đầu cơ theo xu hướng giá: Nhà đầu tư phân tích và dự đoán xu hướng giá của thị trường và tài sản cơ sở. Nếu dự đoán rằng giá tài sản cơ sở sẽ tăng, nhà đầu tư nên mua vào Hợp đồng tương lai và chờ đến thời điểm phù hợp để bán ra, và ngược lại.
• Giao dịch Hợp đồng tương lai trong ngày: Chiến lược này đòi hỏi nhà đầu tư mua bán Hợp đồng tương lai trong cùng một ngày. Vào cuối ngày, nhà đầu tư đóng tất cả các vị thế giao dịch để giảm tác động qua đêm.

Những chiến lược trên đây có thể được áp dụng để đầu tư vào Hợp đồng tương lai một cách hiệu quả, tuy nhiên, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về thị trường và thực hiện việc phân tích cẩn thận trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Xem thêm:

• Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán Techcombank mới nhất
• Đánh giá công ty chứng khoán VPS? Có nên tham gia không?

Kết luận

Thị trường chứng khoán phái sinh cung cấp cơ hội hấp dẫn cho nhà đầu tư để sinh lời. Để có thể tham gia vào thị trường này một cách hiệu quả thì việc hiểu rõ về hợp đồng tương lai và các sản phẩm phái sinh khác là rất quan trọng. Hy vọng rằng, bài viết trên đây Citinews đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích, giúp bạn hiểu rõ về Hợp đồng tương lai là gì rồi nhé!