Khi bắt đầu tìm hiểu về thị trường chứng khoán chắc hẳn bạn đã nghe đâu đó là hãy nắm bắt các đợt chào bán IPO của các công ty tiềm năng để đón đầu thị trường và tìm kiếm lợi nhuận. Vậy IPO là gì? Mời bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.
1. IPO là gì?
Đây là viết tắt của từ Initial Public Offering, có nghĩa là Lần đầu tiên phát hành ra công chúng. Thuật ngữ này để chỉ hoạt động lần đầu chào bán cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán với mục đích huy động vốn đầu tư.
Cổ phiếu IPO là cổ phiếu lần đầu tiên được phát hành khi doanh nghiệp công khai bán cổ phiếu lần đầu tiên.
Sau khi phát hành IPO, doanh nghiệp chính thức lên sàn chứng khoán và trở thành một công ty đại chúng với tên gọi là công ty cổ phần đại chúng.
>>XEM THÊM<<
- Chứng khoán là gì & Vai trò của nó đối với nền kinh tế
- Lưu ký chứng khoán là gì - Lưu ký chứng khoán có bắt buộc không?
2. Thuận lợi và khó khăn khi doanh nghiệp tiến hành IPO
2.1. Thuận lợi
Dưới đây là một số lợi ích mà các công ty đạt được sau khi tiến hành IPO:
- Tăng độ nhận diện thương hiệu và tiếp cận được nhiều nhà đầu tư cũng như khách hàng tiềm năng cho doanh nghiệp. Vì thế mà sẽ tiết kiệm được chi phí trong việc huy động vốn qua phát hành trái phiếu, cổ phiếu ở những đợt sau.
- Tăng giá trị tài sản ròng, nguồn vốn và có thể vay vốn ngân hàng với mức lãi suất ưu đãi và một số thủ tục, điều khoản về tài sản cầm cố.
- Thu hút và giữ chân được nhân viên giỏi vì khi chào bán chứng khoán, công ty luôn để lại một phần để bán cho nhân viên của mình. Khi đó, nhân viên sẽ trở thành cổ đông, được hưởng nhiều chế độ đãi ngộ của công ty. Do vậy, sẽ tăng hiệu quả làm việc và niềm tin, sự gắn bó của họ dành cho công ty.
- Là cơ hội tốt để xây dựng hệ thống quản lý hiệu quả, chiến lược rõ ràng khi nhận được nhiều sự đóng góp từ các nhà đầu tư.
- Tăng chất lượng và độ chính xác báo cáo của công ty vì những báo cáo này phải được thực hiện và quản lý theo quy định chung. Điều này sẽ giúp cho việc đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của công ty một cách chính xác nhất.
2.2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi khi tiến hành IPO, doanh nghiệp còn gặp những khó khăn, bất lợi sau:
- Phân tán quyền sở hữu và quản lý công ty. Bên cạnh đó, cơ cấu và quyền sở hữu của công ty bị biến động do ảnh hưởng của các giao dịch cổ phiếu.
- Chi phí phát hành chứng khoán cao, chiến khoảng 8 - 10% khoản vốn huy động. Doanh nghiệp phải chịu các chi phí như: chi phí bảo lãnh, tư vấn pháp luật, kiểm toán, niêm yết,... Thêm vào đó, mỗi năm, doanh nghiệp sẽ tốn thêm một khoản phí liên quan đến kiểm toán báo cáo tài chính, chuẩn bị tài liệu để nộp cho cơ quan nhà nước quản lý chứng khoán, phí công bố thông tin.
- Nguy cơ rò rỉ thông tin, khi doanh nghiệp phát hành chứng khoán phải công bố thông tin rộng rãi và chính xác. Vì vậy, các thông tin về doanh thu, vị trí cạnh tranh, phương thức hoạt động, hợp đồng nguyên liệu,... bị tiết lộ cho đối thủ cạnh tranh.
- Quyền chuyển nhượng vốn cổ phần bị hạn chế. Đội ngũ công ty chịu nhiều trách nhiệm hơn trước công chúng.
3. Cổ phiếu IPO được định giá như thế nào?
Định giá cổ phiếu IPO là xác định giá trị thực của cổ phiếu được doanh nghiệp lần đầu phát hành ra công chúng. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 10 Luật chứng khoán 2006, mệnh giá cổ phiếu chào bán lần đầu là 10.000 đồng Việt Nam.
Cổ phiếu IPO được định giá bằng với giá cổ phiếu hiện hữu trước khi tiến hành IPO theo công thức:
Cổ phiếu IPO = Tổng giá trị doanh nghiệp/số cổ phiếu
4. Làm thế nào để chào bán IPO trên thị trường?
Theo Luật chứng khoán 2019, cổ phiếu IPO sẽ được chào bán thông qua các phương thức sau:
- Qua phương tiện truyền thông đại chúng như báo đài, Internet,...
- Đấu giá kiểu Hà Lan hay đấu giá giảm dần cho đến khi người tham gia chấp nhận mức giá đó
- Bảo lãnh cam kết
- Sử dụng dịch vụ
- Mua buôn rồi chào bán lại
- Tự phát hành
>>CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM<<
- Bán khống là gì & Toàn bộ thông tin về bán khống cập nhật 2022
- Chỉ số VN30 là gì & Cách xác định, ý nghĩa của chỉ số VN30 Index
- Những thông tin cần biết về chỉ số VN Index là gì?
5. Điều kiện và quy trình IPO khi tham gia vào sàn chứng khoán là gì?
5.1. Điều kiện để IPO là gì?
Trong quá trình mở rộng kinh doanh, việc phát hành IPO là cần thiết. Tuy nhiên, không phải bất kỳ công ty nào cũng có thể được phát hành, dưới đây là một số tiêu chí giúp để doanh nghiệp có thể tiến hành IPO:
Tiêu chí | Điều kiện |
Vốn điều lệ đã góp (theo giá trị ghi trên sổ kế toán) | Từ 30 tỷ đồng trở lên. |
Hoạt động kinh doanh 2 năm liên tục (trước năm đăng ký IPO) | - Phải có lãi. - Không có lỗ lũy kế. |
Phương án phát hành và sử dụng vốn | Được Hội đồng Cổ đông thông qua. |
Tỷ lệ cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành | - Tối thiểu là 15% đối với doanh nghiệp thường. - Tối thiểu là 10% đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ trên 1.000 tỷ đồng. |
Cổ đông lớn nhất trước khi rao bán cổ phiếu | - Nắm ít nhất 20% vốn điều lệ. - Cam kết giữ mức vốn này trong vòng 1 năm kể từ ngày kết thúc IPO. |
Các tiêu chí khác của doanh nghiệp | - Không bị truy cứu hình sự. - Không bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích. - Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký. - Cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán. - Phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán. |
5.2. Quy trình tiến hành IPO
Để bổ sung rõ hơn cho IPO là gì thì sau đây Citinews cung cấp quy trình tiến hành IPO. Thông thường, quy trình tiến hành IPO trải qua 6 bước như sau:
Bước 1: Thông qua sự đồng ý của Hội đồng Cổ đông, đồng thời lên kế hoạch cho việc phát hành cổ phiếu đến công chúng bao gồm:
- Thống nhất về mục tiêu huy động vốn
- Số vốn cần huy động
- Số lượng chứng khoán cần được phát hành
- Vốn thu về phân phối cho đối tượng nào?
Bước 2: Thành lập ban chuẩn bị cho kế hoạch phát hành IPO với chức năng:
- Tìm hiểu và chuẩn bị hồ sơ xin phép phát hành để nộp lên cơ quan có thẩm quyền.
- Tìm hiểu và lựa chọn đơn vị bảo lãnh (Nếu cần)
- Liên hệ với đơn vị tư vấn, công ty kiểm toán để phát triển phương án phát hành và sử dụng vốn.
Bước 3: Định giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán
Bước 4: Chuẩn bị hồ sơ, báo cáo tài chính và nộp lên Uỷ ban Chứng khoán.
Bước 5: Phát hành cổ phiếu và thông báo đến công chúng.
Bước 6: Báo cáo kết quả IPO đến Uỷ ban Chứng khoán để tiến hành đăng ký vốn.
6. Nên đầu tư cổ phiếu IPO cũ hay mới?
Đây không phải là câu hỏi quá xa lạ. Nếu bạn chấp nhận rủi ro và mong muốn có những khoản đầu tư cao thì IPO mới là lựa chọn hấp dẫn, phù hợp hơn. Tuy nhiên đối với những nhà đầu tư mới thì nên lựa chọn IPO cũ sẽ an toàn hơn.
7. Những lưu ý khi đầu tư cổ phiếu IPO
Bên trên là tất cả những thông tin về IPO là gì. Vậy khi đầu tư cổ phiếu IPO cần chú ý gì. Khi bắt đầu tham gia mua cổ phiếu IPO, chủ đầu tư cần lưu ý một số điểm sau:
- Tìm hiểu rõ thông tin, bản cáo bạch của công ty thực hiện IPO. Tài liệu này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin liên quan đến tài sản, kết quả kinh doanh, tình hình tài chính của doanh nghiệp,...
- Nghiên cứu ngành nghề hoạt động đối với tình hình kinh doanh hiện tại. Ngoài ra, bạn có thể nghiên cứu thêm về các đối thủ cạnh tranh, thông tin doanh nghiệp ít nhất trong 5 năm gần đây để thấy được bức tranh tổng quát về doanh nghiệp.
- Lựa chọn công ty IPO đã sử dụng dịch vụ tư vấn chứng khoán chất lượng để giảm thiểu rủi ro.
- Liên tục học hỏi kiến thức, xu thế thị trường để có quyết định chính xác và không bị ảnh hưởng nhiều.
Trên đây là những thông tin cần thiết giúp bạn có cái nhìn khái quát về cổ phiếu IPO trên thị trường chứng khoán hiện nay. Hy vọng rằng, bài viết này trở thành nguồn thông tin hữu ích giúp bạn hiểu hơn về khái niệm IPO là gì cũng như hỗ trợ quyết định đúng đắn cho bạn trong những kế hoạch sắp tới. Chúc bạn thành công!
