Tự do tài chính là gì? Bí kíp để sớm đạt đến tự do tài chính

Tự do tài chính là khát vọng của nhiều người, không chỉ đơn thuần là kiếm đủ tiền mà còn là đạt đến sự an tâm về tài chính, để sống tự chủ và theo đuổi những giá trị cá nhân. Đây là hành trình xây dựng một nền tảng tài chính ổn định, không còn bị gánh nặng nợ nần hay lo toan về chi tiêu hàng ngày.

Bài viết dưới đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu cụ thể về tự do tài chính là gì, cần làm những gì để sớm đạt được tự do tài chính nhé!

Tự do tài chính là gì?

Tự do tài chính là khi bạn đạt đến trạng thái không còn phải lo lắng về tiền bạc, đủ khả năng trang trải cuộc sống và thoải mái đưa ra những quyết định mà không phải đắn đo tài chính. Điều này không phụ thuộc vào tuổi tác hay trí thông minh mà là khả năng quản lý và làm chủ tài chính cá nhân. 

Tự do tài chính không nhất thiết phải là sở hữu biệt thự triệu đô hay xe sang, mà là sự ổn định giữa thu nhập và chi tiêu, với cả hai luôn ở mức an toàn. Đây là một trạng thái của "đủ" – đủ để sống thoải mái, tập trung vào những điều ý nghĩa và tự do theo đuổi đam mê cá nhân, mà không bị gánh nặng tài chính chi phối.

Để đạt được điều này, thu nhập thụ động cần đủ để bạn trang trải mọi chi phí sinh hoạt mà không phải lo lắng đến công việc hàng ngày. Thu nhập thụ động ở đây được tạo ra từ các khoản đầu tư ổn định như chứng khoán, bất động sản, hoặc từ các nguồn kinh doanh khác. Đây là nguồn tài chính ổn định, liên tục, và không đòi hỏi nhiều công sức quản lý hàng ngày.

Độc lập tài chính khác với  tự do tài chính như thế nào?

Trong tài chính cá nhân, hai khái niệm "độc lập tài chính" và "tự do tài chính" tuy có mối liên hệ nhưng mang ý nghĩa khác nhau. Cả hai đều là những trạng thái mà người ta muốn đạt được để sống thoải mái, giảm bớt áp lực tài chính, nhưng mức độ tự chủ tài chính của chúng có sự khác biệt rõ rệt.

Độc Lập Tài Chính

• Định nghĩa: Độc lập tài chính là trạng thái mà bạn có thể tự chủ về nguồn thu nhập của mình mà không cần phụ thuộc vào công việc hay sự hỗ trợ tài chính từ người khác.
• Yếu tố quan trọng: Khi đạt độc lập tài chính, bạn có thể tự thanh toán các khoản chi tiêu trong sinh hoạt và duy trì cuộc sống mà không rơi vào tình trạng nợ nần. Bạn có sự an tâm trong việc quản lý tài chính và có quyền kiểm soát cuộc sống của mình một cách độc lập.
• Cách thức đạt được: Để đạt được độc lập tài chính, bạn cần xây dựng nguồn thu nhập ổn định, có thể là từ công việc chính hoặc các hoạt động kinh doanh phụ, và đảm bảo không gặp phải các khoản nợ xấu. Độc lập tài chính không có nghĩa là bạn hoàn toàn ngừng làm việc, mà là bạn có thể sống thoải mái hơn mà không phụ thuộc quá nhiều vào các yếu tố bên ngoài.

Tự Do Tài Chính

• Định nghĩa: Tự do tài chính là trạng thái cao hơn so với độc lập tài chính. Khi đạt tự do tài chính, bạn không còn phải làm việc để duy trì cuộc sống hàng ngày vì nguồn thu nhập của bạn đủ để chi trả mọi khoản chi tiêu.
• Yếu tố quan trọng: Tự do tài chính đòi hỏi thu nhập không cần đến từ công việc chủ động mà đến từ các nguồn thu nhập thụ động như đầu tư, lãi suất từ tiết kiệm, cổ phiếu, bất động sản, hoặc các khoản thu nhập từ các nguồn khác. Bạn cũng có thể nghỉ hưu sớm, tập trung vào những sở thích cá nhân mà không phải lo lắng về tiền bạc.
• Cách thức đạt được: Để đạt tự do tài chính, bạn cần xây dựng một hệ thống thu nhập thụ động đủ lớn để chi trả tất cả các nhu cầu cuộc sống mà không cần phải làm việc. Điều này đòi hỏi thời gian, sự kiên trì trong đầu tư và tiết kiệm, cũng như việc quản lý tài sản hiệu quả.

Cần bao nhiêu tiền để đạt tự do tài chính?

Tự do tài chính là trạng thái mà tại đó bạn không còn phụ thuộc vào thu nhập hàng tháng để duy trì cuộc sống, và có thể chi trả cho các nhu cầu thiết yếu cũng như những mong muốn cá nhân mà không phải lo lắng về tiền bạc. Tuy nhiên, để đạt được tự do tài chính, mỗi người sẽ cần một số tiền khác nhau tùy thuộc vào chi phí sinh hoạt, kế hoạch nghỉ hưu, lãi suất, và mức lạm phát trong tương lai.

Ngưỡng tự do tài chính dựa trên công thức 4%

Một nghiên cứu nổi tiếng từ năm 1998 của các giáo sư tại Đại học Trinity, Texas, đã đề xuất rằng số tiền tiết kiệm lý tưởng để đạt được tự do tài chính là khoảng 25 lần chi phí sinh hoạt hàng năm. Điều này dựa trên giả định rằng nếu mỗi năm bạn rút 4% từ số tiền đó để chi tiêu, thì bạn sẽ duy trì được mức sống ổn định mà không ảnh hưởng đến giá trị tài sản ban đầu.

Ví dụ: Chi phí mỗi tháng của bạn là 50 triệu => 1 năm bạn cần 600 triệu. Vậy số tiền bạn cần để đạt tự do tài chính là 620x25= 15 tỷ. 

Số tiền 15 tỷ này có thể được đầu tư hoặc gửi tiết kiệm với mức lãi suất 6-7% mỗi năm. Mỗi năm, bạn chỉ cần rút 4% từ khoản tiền này (tức là 600 triệu) để đáp ứng nhu cầu sống, và giá trị tài sản của bạn vẫn sẽ không giảm đi, ngay cả khi có lạm phát 4-5% hàng năm.

Các yếu tố tác động đến ngưỡng tự do tài chính

Mức tự do tài chính thực tế còn phụ thuộc vào:

• Lối sống cá nhân: Nếu bạn có một lối sống giản dị với chi phí thấp, số tiền cần đạt được sẽ ít hơn. Ngược lại, nếu bạn có nhiều nhu cầu xa xỉ, số tiền này sẽ cần cao hơn.
• Tuổi nghỉ hưu: Nếu bạn muốn nghỉ hưu sớm hơn, bạn sẽ cần tiết kiệm nhiều hơn, vì thời gian rút tiền dài hơn, và có thể phải đối mặt với lạm phát lâu dài.
• Lãi suất đầu tư: Nếu bạn đầu tư vào các kênh có tỷ suất sinh lợi cao hơn (như cổ phiếu, quỹ mở, hoặc bất động sản), số tiền cần tiết kiệm có thể giảm đi. Tuy nhiên, bạn cũng sẽ phải đối mặt với rủi ro cao hơn so với gửi tiết kiệm.
  Kết luận

Để đạt tự do tài chính, không có một con số cụ thể phù hợp cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, việc tiết kiệm và đầu tư một số tiền bằng khoảng 25 lần chi phí sinh hoạt hàng năm sẽ giúp bạn có nền tảng tài chính bền vững.

7 cấp độ tự do tài chính theo Grant Sabatier

Grant Sabatier, một triệu phú tự thân nổi tiếng và tác giả của cuốn sách Tự do tài chính: Một cách chắc chắn để có được số tiền bạn cần, đã phát triển một lộ trình tài chính bao gồm 7 cấp độ tự do tài chính. Đây là các cấp độ từ cơ bản đến nâng cao mà mỗi người có thể theo đuổi để đạt được tự do tài chính và sống một cuộc sống thoải mái hơn về tài chính.

Cấp độ 1: Rõ ràng

Đây là cấp độ nền tảng, nơi bạn bắt đầu bằng cách làm rõ tình hình tài chính của bản thân. Điều này bao gồm việc biết rõ bạn có bao nhiêu tiền, bạn đang nợ bao nhiêu, và đặt ra các mục tiêu tài chính. Từ đây, bạn có một bức tranh tổng quan để đưa ra các bước tiếp theo.

Cấp độ 2: Tự cấp

Ở cấp độ này, bạn đã có khả năng tự túc về tài chính, có thể chi trả các chi phí sinh hoạt cơ bản mà không cần sự hỗ trợ từ người khác. Đây là một bước tiến lớn để độc lập và thể hiện rằng bạn đã bắt đầu có khả năng kiểm soát tài chính cá nhân của mình.

Cấp độ 3: Thoải mái

Để đạt đến mức này, bạn không chỉ đáp ứng được chi phí sinh hoạt mà còn có thể tiết kiệm. Tiết kiệm này dành cho các mục tiêu lớn hơn như xây dựng quỹ dự phòng hoặc chuẩn bị cho hưu trí. Tuy nhiên, Sabatier nhấn mạnh rằng “có tiền không có nghĩa là bạn đang ở mức độ thoải mái,” mà quan trọng là bạn phải có sự an tâm về mặt tài chính.

Cấp độ 4: Ổn định

Cấp độ ổn định đòi hỏi bạn phải trả hết các khoản nợ lãi suất cao và lập quỹ khẩn cấp có giá trị ít nhất 6 tháng chi phí sinh hoạt. Mục tiêu của quỹ này là để giúp bạn vượt qua các tình huống bất ngờ mà không làm ảnh hưởng lớn đến tài chính.

Cấp độ 5: Linh hoạt

Người ở cấp độ linh hoạt có ít nhất 2 năm chi phí sinh hoạt được tích lũy và dễ dàng truy cập khi cần thiết, bao gồm cả trong tài khoản tiết kiệm và các khoản đầu tư. Ở mức độ này, bạn có thể nghỉ làm một thời gian mà vẫn duy trì được chi tiêu, mang lại cảm giác an toàn và thư giãn khi cần thiết.

Cấp độ 6: Độc lập tài chính

Độc lập tài chính đòi hỏi bạn phải đầu tư một phần lớn thu nhập để tạo ra các nguồn thu nhập thụ động ổn định. Việc này có thể là đầu tư vào bất động sản, cổ phiếu hoặc vàng tùy thuộc vào khả năng và mục tiêu tài chính cá nhân. Ở cấp độ này, bạn không phụ thuộc vào một nguồn thu nhập duy nhất mà có thể sống dựa trên lợi nhuận từ các khoản đầu tư.

Cấp độ 7: Của cải dồi dào

Đây là cấp độ cao nhất mà Grant Sabatier đề cập, khi bạn có nhiều tiền hơn nhu cầu thực tế. Bạn không cần phải lo lắng về tiền nữa và có thể sống một cuộc sống tự do hoàn toàn về tài chính. Những người ở cấp độ này không còn phải theo dõi sát sao danh mục đầu tư của mình, vì thu nhập và tài sản đã vượt xa nhu cầu sống.

Xu hướng tự do tài chính và nghỉ hưu sớm trong giới trẻ hiện nay

Xu hướng tự do tài chính và nghỉ hưu sớm đang thu hút sự quan tâm của giới trẻ, không chỉ trên thế giới mà còn ở Việt Nam. Phong trào này, thường được biết đến với tên gọi FIRE (Financial Independence - Retire Early), tập trung vào việc đạt đến sự độc lập về tài chính và tận hưởng cuộc sống mà không phụ thuộc vào công việc toàn thời gian. 

Mục tiêu của FIRE không chỉ đơn thuần là nghỉ hưu sớm mà còn giúp người theo đuổi nó tận hưởng cuộc sống tự do, giảm căng thẳng và dành thời gian cho những điều thực sự có ý nghĩa.

Tại sao nghỉ hưu sớm trở thành xu hướng?

Với tốc độ làm việc căng thẳng trong xã hội hiện đại, từ những quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc đến các nước phương Tây, nhiều người nhận ra rằng họ không muốn tiếp tục bị mắc kẹt trong guồng quay làm việc đến kiệt sức. Điều này khiến họ khao khát một cuộc sống tự do hơn, trong đó họ có thể làm những gì mình thích và chăm sóc bản thân, gia đình, thay vì bị ràng buộc bởi công việc, các mối quan hệ công sở và áp lực KPI.

Đặc điểm của phong trào FIRE

Phong trào FIRE mang đến một số điểm nổi bật:

• Độc lập tài chính và tự do cá nhân: Để nghỉ hưu sớm, người trẻ cần chuyển từ thu nhập chủ động sang thu nhập thụ động như đầu tư tài chính, bất động sản hoặc các nguồn thu nhập khác. Nhờ đó, họ có thể tránh phụ thuộc vào một công việc cố định và thoải mái tận hưởng cuộc sống.
• Nghỉ hưu sớm hơn độ tuổi trung bình: Nếu độ tuổi nghỉ hưu trung bình là 55-60, những người theo đuổi FIRE có thể lựa chọn nghỉ hưu từ 40-45 tuổi, hoặc sớm hơn. Điều này giúp họ có thêm thời gian cho bản thân, gia đình và những mục tiêu cá nhân.
• Lối sống tối giản và tiết kiệm: Để đạt đến FIRE, việc tiết kiệm và quản lý chi tiêu trở thành yếu tố quan trọng. Nhiều người trẻ chấp nhận lối sống tối giản để tập trung đầu tư cho mục tiêu dài hạn này.
• Tăng cường sức khỏe tinh thần và thể chất: Nghỉ hưu sớm không chỉ giúp tránh các áp lực công việc mà còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất, mang lại một cuộc sống cân bằng và đáng sống.

Có nên nghỉ hưu sớm?

Quyết định nghỉ hưu sớm không phải lúc nào cũng là điều dễ dàng. Bên cạnh những lợi ích, nghỉ hưu sớm cũng đi kèm với một số thách thức như:

• Xã hội mất đi nguồn lao động trẻ, có năng lực.
• Người theo đuổi FIRE phải cắt giảm một số nhu cầu sống để đạt được mục tiêu này.
• Giảm mối quan hệ xã hội vì ít tương tác trong môi trường công việc.

Khi nào là thời điểm thích hợp để nghỉ hưu sớm?

Để có thể thực hiện kế hoạch nghỉ hưu sớm, cần đáp ứng một số điều kiện như:

• Tiết kiệm được một số tiền đủ lớn để đảm bảo cuộc sống ổn định.
• Có nguồn thu nhập thụ động như lợi nhuận từ đầu tư tài chính hoặc bất động sản.
• Lên kế hoạch cụ thể và ổn định về tinh thần để không bị ảnh hưởng bởi xu hướng từ bên ngoài.

Nguyên tắc để đạt được ngưỡng tự do tài chính

Tự do tài chính là trạng thái khi bạn không còn phải lo lắng về tài chính và có thể thoải mái tận hưởng cuộc sống mà không phụ thuộc vào thu nhập từ công việc. Để đạt được điều này, bạn cần lập kế hoạch chi tiết và thực hiện các bước một cách kỷ luật. Dưới đây là các bước và nguyên tắc giúp bạn nhanh chóng đạt được tự do tài chính.

1. Xác định chi phí hàng năm của bạn

Trước tiên, hãy tính toán mức chi tiêu trung bình mỗi năm bằng cách xác định các khoản chi tiêu hàng tháng và nhân với 12. Điều này sẽ giúp bạn biết chính xác mức sống bạn mong muốn duy trì và từ đó đặt mục tiêu tiết kiệm, đầu tư phù hợp để duy trì phong cách sống này mà không cần lo lắng về thu nhập.

2. Tính toán số tiền cần thiết để tiết kiệm trong 5 năm

Để có thể đạt tự do tài chính trong thời gian nhanh nhất, hãy tính số tiền bạn cần tiết kiệm trong 5 năm. Bạn có thể làm điều này bằng cách lấy tổng chi phí hàng năm chia cho tỷ lệ lợi nhuận từ các khoản đầu tư. Điều này giúp bạn xác định cụ thể số tiền cần có trong tài khoản đầu tư để sinh lời bền vững, hỗ trợ cuộc sống mà không cần tiêu đến phần gốc.

3. Xác định lãi suất tiết kiệm và khoản tiền tiết kiệm hàng năm

Dựa trên tỷ lệ lãi suất bạn có thể đạt được từ các khoản tiết kiệm hoặc đầu tư, hãy xác định số tiền cần tiết kiệm mỗi năm. Có thể sử dụng các công cụ tài chính hoặc nhờ sự hỗ trợ từ cố vấn tài chính để tính toán con số chính xác, giúp bạn biết cần chuẩn bị bao nhiêu mỗi năm để đạt tự do tài chính trong khung thời gian mong muốn.

4. Tăng thu nhập từ nhiều nguồn

Để nhanh chóng đạt tự do tài chính, hãy tìm cách gia tăng thu nhập của mình. Bạn có thể thực hiện điều này bằng cách tìm thêm nguồn thu nhập phụ, đàm phán tăng lương hoặc thăng chức tại công việc hiện tại, hoặc cân nhắc khởi nghiệp. Mục tiêu là mở rộng nguồn thu nhập của bạn để gia tăng lượng tiền tiết kiệm và đầu tư mỗi năm.

5. Giảm chi phí bằng cách hạn chế chi tiêu không cần thiết

Chi tiêu tiết kiệm là chìa khóa để bạn có thể đạt tự do tài chính nhanh hơn. Hãy loại bỏ các khoản chi tiêu không cần thiết, tìm kiếm các sản phẩm thay thế giá rẻ và tận dụng các chương trình giảm giá. Tất cả những điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm nhiều hơn, tăng số tiền đầu tư, và đến gần hơn với mục tiêu tự do tài chính.

6. Đầu tư và đa dạng hóa danh mục đầu tư

Một trong những nguyên tắc cốt lõi để đạt tự do tài chính là đầu tư một cách khôn ngoan và đa dạng hóa danh mục. Hãy đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng sinh lời ổn định như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản hoặc các quỹ đầu tư chỉ số. Đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp giảm rủi ro và tăng cơ hội thu về lợi nhuận bền vững.

7. Xây dựng và thực hiện kế hoạch tài chính bền vững

Việc đạt được tự do tài chính đòi hỏi bạn phải kiên trì thực hiện kế hoạch tài chính đã đề ra. Một kế hoạch bền vững sẽ giúp bạn duy trì kỷ luật trong chi tiêu, tiết kiệm, và đầu tư lâu dài. Luôn kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch để phù hợp với tình hình tài chính và mục tiêu cá nhân.

Cách tạo nguồn thu nhập thụ động để nhanh chóng đạt tự do tài chính

Đạt được tự do tài chính là mục tiêu của nhiều người, và việc xây dựng các nguồn thu nhập thụ động là cách hiệu quả để nhanh chóng đạt được mục tiêu này. Dưới đây là một số kênh đầu tư tài chính giúp bạn tạo ra thu nhập thụ động bền vững và an toàn.

1. Đầu tư vào cổ phiếu, chứng khoán

Thị trường chứng khoán là một trong những kênh đầu tư tiềm năng cho những ai muốn gia tăng tài sản. Bằng cách đầu tư tiền nhàn rỗi vào cổ phiếu của các doanh nghiệp, bạn có thể thu được lợi nhuận thông qua cổ tức hoặc tăng trưởng giá trị cổ phiếu. Tuy nhiên, để thành công, bạn cần có kiến thức chuyên môn và hiểu biết về thị trường để chọn lọc được các mã cổ phiếu có tiềm năng sinh lời cao, đồng thời giảm thiểu rủi ro từ biến động của thị trường.

2. Đầu tư vào các quỹ mở

Nếu bạn mới bắt đầu hoặc có khẩu vị rủi ro thấp, đầu tư vào quỹ mở là lựa chọn an toàn và ổn định. Quỹ mở là nơi các nhà đầu tư góp vốn và để công ty quản lý quỹ đầu tư vào các tài sản tài chính. Điều này mang lại thu nhập thụ động và giảm thiểu rủi ro nhờ sự chuyên nghiệp của đội ngũ quản lý quỹ. Đây là một cách dễ dàng để bạn tiếp cận với thị trường chứng khoán mà không cần quá nhiều kiến thức chuyên sâu.

3. Kinh doanh hoặc đầu tư vào các mô hình kinh doanh

Nếu bạn có đam mê và khả năng kinh doanh, việc khởi nghiệp hoặc đầu tư vào một mô hình kinh doanh có thể mang lại lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, kinh doanh luôn đi kèm với sự cạnh tranh và rủi ro cao, vì vậy cần có chiến lược dài hạn và sự kiên trì. Một số người chọn cách hợp tác hoặc đầu tư vào các dự án kinh doanh đã có sẵn để giảm thiểu rủi ro, đồng thời tận dụng được sự ổn định và phát triển của mô hình kinh doanh.

4. Đầu tư vào bất động sản

Bất động sản là kênh đầu tư tiềm năng cho những người có tài chính dư dả. Bạn có thể kiếm lời từ việc mua bán hoặc cho thuê bất động sản. Đây là một loại tài sản thường tăng giá trị theo thời gian, mang lại thu nhập thụ động ổn định. Ngoài ra, mô hình kinh doanh cho thuê nhà, homestay cũng là lựa chọn hấp dẫn, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa và nhu cầu nhà ở tăng cao.

5. Đầu tư vào vàng

Vàng là kênh đầu tư an toàn, giúp bảo toàn giá trị tài sản. Đầu tư vào vàng đòi hỏi sự kiên nhẫn vì giá trị sinh lời không cao và nhanh như các kênh khác, nhưng là công cụ chống lạm phát hiệu quả. Trong bối cảnh bất ổn, giá vàng thường tăng, tạo ra lợi nhuận và bảo vệ tài sản trước sự biến động của tiền tệ và các loại tài sản khác.

Xem thêm:

• Cách lập mục tiêu về tài chính của cá nhân và doanh nghiệp
• Báo cáo tài chính là gì? Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính

Kết luận

Để đạt được tự do tài chính, không chỉ cần khả năng kiếm tiền mà còn đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỷ luật và quản lý tài chính thông minh. Đây không phải là mục tiêu dễ dàng, nhưng hoàn toàn có thể đạt được nếu bạn biết cách thiết lập mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch chặt chẽ, và sẵn sàng điều chỉnh khi cần thiết. 

Hãy nhớ rằng tự do tài chính không chỉ là sự dư dả về tiền bạc, mà còn là khả năng tận hưởng cuộc sống mà không phải lo lắng về tài chính. Khi đạt được tự do tài chính, bạn có thể thực sự làm chủ cuộc sống, theo đuổi đam mê và sống với những giá trị mà bạn tin tưởng. Hành trình này có thể dài, nhưng từng bước tiến về phía trước sẽ đưa bạn đến gần hơn với một cuộc sống tự do tài chính, độc lập và trọn vẹn.