Trong lĩnh vực kinh tế tài chính, có một thuật ngữ được dùng khá nhiều đó là “YOY”. Thuật ngữ này đối với nhiều người vẫn còn khá lạ lẫm và gây tò mò. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn biết chỉ số YOY là gì cũng như một số đặc trưng và cách tính loại chỉ số này. Mời các bạn cùng tìm hiểu.
1. Khái niệm chỉ số YOY là gì?
Đó viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Year over Year”, nó có nghĩa là chỉ số tăng trưởng. Thuật ngữ này thường được dùng nhiều trong lĩnh vực tài chính, chủ yếu là để so sánh các kết quả tài chính trong cùng một khoảng thời gian, qua đó các nhà phân tích có thể thấy được tình hình tăng trưởng về mục tiêu tài chính của một công ty hay một doanh nghiệp nào đó.
Để cụ thể hơn yoy là chỉ số gì thì sau đây là ví dụ minh họa:
Ví dụ: Qua báo cáo tài chính của công ty X với kết luận là: so với cùng kỳ quý I năm 2020, tình hình kinh doanh của công ty trong quý I của năm 2021 đã có sự tăng trưởng mạnh. Điều đó cho thấy, chỉ số chỉ số tăng trưởng trong quý I năm 2021 cao hơn quý 1 năm 2020.
2. Ý nghĩa và đặc trưng của chỉ số year on year
2.1. Ý nghĩa chỉ số YOY là gì?
Trong kinh tế thị trường, chỉ số này có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với bất kỳ một công ty hay tổ chức kinh tế nào. Chúng ta có thể thấy được ý nghĩa cụ thể như sau:
- Dựa vào chỉ số tăng trưởng có thể thấy được tình hình kinh doanh tại thời điểm hiện tại của công ty hay doanh nghiệp đang có chiều hướng tăng trưởng hay đi xuống.
- Chỉ số này có thể giúp cho nhà đầu tư so sánh được kết quả kinh doanh tại hai khoảng thời gian, ví dụ như so sánh tình hình kinh doanh giữa 2 quý cùng kỳ, giữa 2 năm và có thể giữa các tháng với nhau.
- Nó cũng giúp cho các nhà phân tích tài chính đánh giá được tình hình tài chính hiện tại của công ty có khả quan hay không, từ đó có thể xem xét các yếu tố làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của công ty và đưa ra các phương án đầu tư hiệu quả hơn.
Như vậy, có thể thấy được ý nghĩa quan trọng nhất của nó là được sử dụng phổ biến trong hoạt động đánh giá hiệu quả của các hoạt động đầu tư kinh doanh theo tháng, theo quý hoặc theo năm.
2.2. Đặc trưng của chỉ số year-on-year
- Phân tích chỉ số tăng trưởng giúp cho có cái nhìn tổng quan hơn để qua đó có thể nhận xét, đánh giá được tình hình hoạt động kinh doanh của công ty hoặc doanh nghiệp qua từng giai đoạn.
- Nó cũng cho phép đánh giá hiệu suất tài chính của một doanh nghiệp đang tăng trưởng hay xấu đi.Ví dụ, trong báo cáo tài chính quý I năm 2021 của công ty A, bạn có thể thấy được doanh thu thuần quý I năm 2021 đã thay đổi như thế nào so với quý I của 3 năm gần đây nhất.
3. Những ưu nhược điểm của chỉ số YOY
Việc so sánh chỉ số tăng trưởng mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp, thế nhưng nó vẫn tồn tại cả hai mặt là ưu điểm và nhược điểm.
3.1. Ưu điểm khi so sánh chỉ số YOY là gì?
- Việc so sánh sẽ giúp cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp bỏ qua được tính thời vụ, từ đó có thể có được đánh giá khách quan nhất.
- Giúp rút ngắn được thời gian phân tích, đánh giá để nhanh chóng đưa ra được kết quả cuối cùng.
- Nó có thể tính toán một cách đơn giản và không cần sử dụng đến máy tính nhưng vẫn đưa ra được con số chính xác.
3.2. Nhược điểm khi so sánh chỉ số year on year là gì?
- Nó chỉ có ý nghĩa khi trong khoảng thời gian tính toán có sự tăng trưởng, nếu đó là tăng trưởng âm thì chỉ số tăng trưởng lúc này sẽ là kết quả vô nghĩa.
- Nếu chỉ tính chỉ số này theo năm thì sẽ không thể nhìn thấy được sự biến động qua tháng hay theo quý.
- Tuy nó cung cấp nhiều ý nghĩa nhưng xu hướng được quan sát lại chỉ trong một giai đoạn tính toán.
4. Công thức tính tỷ lệ tăng trưởng chính xác nhất
Để tính chỉ số này thì khá đơn giản và bạn không cần phải dùng đến máy tính. Bạn chỉ cần thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Lấy doanh thu của năm hiện tại trừ đi doanh thu của năm trước cùng thời điểm để thấy được sự chênh lệch.
- Bước 2: Lấy số chênh lệch lợi nhuận chia cho doanh thu của năm trước để tính được tốc độ tăng trưởng của năm nay.
- Bước 3: Sau khi ra kết quả ở bước 2 thì ta quy đổi kết quả đó về dạng % là ra chỉ số year on year.
Ví dụ: Tháng 3 năm 2020, doanh thu của công ty A là 100 tỷ đồng. Cùng kỳ tháng 3 năm 2019 là 70 tỷ đồng. Vậy công ty đã tăng trưởng, doanh thu chênh lệch là 30 tỷ.
Ta có công thức tính chỉ số year-on-year của công ty A trong trường hợp này như sau:
YOY = 70/100 = 0.7
Sau đó, lấy 0.7 x 100% = 7%
5. Vai trò của việc tính toán chỉ số year on year là gì?
Ngoài việc tìm hiểu chỉ số YOY là gì thì việc tính toán chỉ số YOY cũng là một việc làm rất quan trọng vì nó có thể giúp cho các doanh nghiệp đưa ra được các chiến lược phát triển phù hợp qua từng giai đoạn.
Dưới đây là 3 vai trò quan trọng nhất của việc tính toán chỉ số year on year:
5.1 Điều chỉnh kịp thời chiến lược kinh doanh phù hợp với xu hướng
Thông qua việc tính toán chỉ số YOY, các doanh nghiệp sẽ đánh giá được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó có sự điều chỉnh và đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp với tình hình hiện tại. Ví dụ như:
- Đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn cùng nhiều ưu đãi lớn cho khách hàng.
- Thiết kế,thay đổi lại mẫu mã sản phẩm sao cho bắt mắt hơn, thu hút được sự quan tâm của khách hàng nhiều hơn.
- Kết hợp đẩy mạnh các chiến dịch quảng cáo và truyền thông trên tất cả các phương tiện để quảng bá được sản phẩm đến nhiều người nhất.
Year on year và những điều cần biết
5.2 Đánh giá vị trí chính xác của doanh nghiệp trên thị trường
Doanh nghiệp của bạn có thể đang kinh doanh một ngành nghề hoặc một lĩnh vực nào đó giống với nhiều doanh nghiệp khác. Thế nhưng lợi nhuận thu được về thì không phải công ty nào cũng giống nhau. Thông qua việc tính toán chỉ số year-on-year , bạn sẽ biết được vị trí doanh nghiệp của mình đang ở chỗ nào trên thị trường.
Mặt khác, dựa vào chỉ số YOY bạn cũng có thể dự đoán được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp mình trong tương lai, từ đó đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp hơn.
5.3 Quyết định đầu tư được đúng đắn và hiệu quả cao
Dựa vào báo cáo tài chính hàng năm, bạn có thể tính toán được chỉ số YOY và nhận biết được tốc độ tăng trưởng hay đi xuống của mỗi công ty, qua đó giúp bạn dễ dàng hơn khi đưa ra các quyết định trong việc lựa chọn đối tác kinh doanh.
6. Số liệu tài chính chung của YOY
Để so sánh chỉ số tăng trưởng hàng năm một cách chính xác và hiệu quả, bạn nên cân nhắc đến các số liệu tài chính chung của YOY. Những số liệu tài chính của chỉ số YOY là gì? - Citinews xin được giải đáp như sau:
- Doanh thu: Xem xét xem doanh thu năm nay, quý này so với năm trước, quý trước là tăng hay giảm.
- Giá vốn hàng bán: Xem xét công ty hay doanh nghiệp có khả năng quản lý tỷ suất lợi nhuận gộp như thế nào.
- Bán: là xem xét cá giám đốc công ty quản lý chi phí văn phòng như thế nào?
- Thu nhập ròng: So sánh xem điểm mấu chốt của doanh nghiệp hay công ty theo thời gian.
- Thu nhập trước thuế: đây là thước đo lợi nhuận hoạt động của doanh nghiệp.
- Thu nhập trên mỗi cổ phần
7. Trong chứng khoán chỉ số year-on-year là gì?
Chỉ số tăng trưởng có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực mang tính thời vụ, đặc biệt là trong khi so sánh lợi nhuận ròng và thu nhập lãi ròng.
Trong thị trường chứng khoán, chỉ số tăng trưởng là hiệu suất cổ phiếu trên sàn, cũng có thể xem YOY như hiệu suất cổ phiếu trên sàn đó theo quý hoặc năm.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực này nó chỉ mang tính chất tương đối chứ không thể hiện được hết các vấn đề đôi khi còn đi ngược lại với những chỉ số thông báo khác.
Chính vì vậy, so với YOY thì trong chứng khoán người ta hay dùng QoQ nhiều hơn hoặc kết hợp cả chỉ số tăng trưởng và QoQ.
8. Một số ví dụ cụ thể về chỉ số YOY trong nhiều năm qua
Để hiểu rõ hơn về chỉ số tăng trưởng, bạn có thể xem qua một số ví dụ cụ thể sau đây:
- Ví dụ 1: Doanh số bán lẻ của một cửa hàng trong 6 tháng đầu tiên là 250 triệu, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, nghĩa là 6 tháng đầu tiên năm nay tăng 5% so với 6 tháng đầu tiên của năm ngoái của cửa hàng.
Như vậy, 6 tháng đầu tiên của năm trước bán lẻ đạt doanh số 237,5 triệu, so với năm trước thì doanh số bán lẻ 6 tháng đầu tiên đã tăng thêm 12,5 triệu, tương đương với tốc độ tăng trưởng là: 12,5/250=0,05, tương đương với 5%. - Ví dụ 2: Một phim truyền hình có 6.000 lượt xem trong tập thứ 2 phát sóng, giảm 20% so với tập đầu tiên phát sóng. Như vậy, số lượt xem của tập đầu tiên cao hơn so với tập 2. Ta có thể tính được lượt xem của tập đầu tiên là 7200 lượt (sang tập 2 giảm 1200 lượt xem, còn 6000 lượt xem) 1200/6000 = 0,2 lượt và chiếm 20%.
Trên đây là một số thông tin về chỉ số YOY là gì? Đến đây, chắc chắn bạn sẽ không còn cảm thấy xa lạ mỗi khi ai đó nhắc tới chỉ số. Citinews.net hy vọng với những thông tin vừa rồi, các bạn sẽ có thêm kiến thức về kinh tế tài chính và có thể áp dụng linh hoạt trong công việc cũng như trong sống.
