ATO là gì? Cách sử dụng lệnh ATO trong chứng khoán hiệu quả

ATO là gì mà nhiều nhà đầu tư chứng khoán quan tâm? Đây là một lệnh khá phổ biến và quen thuộc trong các lệnh giao dịch. Các nhà đầu tư cần hiểu cách sử dụng lệnh ATO để có những giao dịch hiệu quả. 

1. ATO là gì?

Lệnh ATO (At the Open) là một loại lệnh trong giao dịch chứng khoán tại mức giá mở cửa, chỉ áp dụng cho những mã chứng khoán trên sàn HoSE.

Lệnh ATO có thể được nhập vào hệ thống trước hoặc trong phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa. Nếu lệnh không được khớp hoặc hoặc phần còn lại của lệnh ATO không khớp hết sau 9h15 thì sẽ tự động bị huỷ.

Phiên ATO là phiên giao dịch xác định mức giá mở cửa tại sàn HoSE. Phiên giao dịch diễn ra trong vòng 15 phút từ 9h đến 9h15. Trong phiên, cả lệnh LO (lệnh giới hạn) và lệnh ATO đều có hiệu lực khớp lệnh.

Các nhà đầu tư cần lưu ý rằng lệnh ATO sẽ được ưu tiên khớp trước lệnh LO (lệnh giới hạn) khi so khớp lệnh. Tuy nhiên, phiên khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa sẽ không xác định được giá khớp lệnh nếu chỉ có duy nhất lệnh ATO được đặt trên sổ lệnh.

2. Ví dụ minh họa về lệnh ATO và cách tính giá cổ phiếu trong phiên ATO

Dưới đây là giả sử về sổ lệnh của một cổ phiếu sau 15 phút của phiên mở cửa. Theo quy định, mức giá cổ phiếu trong phiên mở cửa sẽ được tính theo mức giá có lượng được khớp cao nhất. Cụ thể cách tính toán như sau:

1. Đối với lệnh MUA:

Với lệnh mua, thị trường sẽ ưu tiên người mua với giá cao. Theo bảng trên, 5000 cổ phiếu được đặt lệnh ATO và chấp nhận mua với bất kỳ mức giá nào.

• Với mức giá 31,15: có 2200 cổ phiếu đặt lệnh mua. Đồng thời có 5000 cổ phiếu giá ATO cũng chấp nhận mua với giá này. Như vậy, tổng số cổ phiếu chấp nhận mua tại giá 31,15 là: 2200 + 5000 = 7200 cổ phiếu.
• Với giá 31,10: có 1700 cổ phiếu đặt lệnh mua và có 5000 cổ phiếu được đặt mua với giá ATO, 2200 cổ phiếu mua tại giá 31,15 cũng chấp nhận mua với mức giá này. Như vậy, tổng số cổ phiếu được chấp nhận mua tại giá 31,10 là: 5000 + 2200 + 1700 = 8900 cổ phiếu.

Với các mức giá tiếp theo, cách tính sẽ tương tự như trên và cho ra  kết quả được tổng hợp ở bảng tiếp theo dưới đây.

2. Đối với lệnh BÁN:

Với lệnh bán, thị trường sẽ ưu tiên người mua giá thấp. Theo như bảng số liệu trên ta thấy có 2000 cổ phiếu được đặt lệnh ATO và chấp nhận bán với bất kỳ mức giá nào.

• Với mức giá 30,95: có 700 cổ phiếu được chấp nhận bán và có thêm 2000 cổ phiếu đặt lệnh ATO cũng chấp nhận bán ở mức giá này. Như vậy có tổng số cổ phiếu chấp nhận bán ở giá 30,95 là: 2000 + 700 = 2700 cổ phiếu.
• Với mức giá 31,00: có 700 cổ phiếu đặt lệnh bán, đồng thời lệnh ATO (với 2000 cổ phiếu) và lệnh bán với giá 30,95 (với 700 cổ phiếu) cũng chấp nhận bán với giá này. Như vậy, tổng số cổ phiếu được chấp nhận bán với giá 31,00 là: 2000 + 700 + 700 = 3400 cổ phiếu.

Với các mức giá tiếp theo, cách tính tương tự như trên. Từ đó ta có bảng kết quả sau đây:

Mức giá của lệnh ATO  là mức giá có Khối lượng khớp lệnh lớn nhất. Do đó, mức giá tại phiên ATO trong trường hợp này là 31,15 với khối lượng khớp lệnh là 7000 cổ phiếu.

3. Đặc điểm của lệnh ATO

Vậy đặc điểm của lệnh ATO là gì? Để thực hiện giao dịch hiệu quả các nhà đầu tư cần nắm rõ các đặc điểm chính của lệnh ATO:

• Lệnh ATO chỉ có hiệu lực trong phiên mở cửa. Nếu chưa vào phiên ATO mà nhà đầu tư đặt lệnh thì lệnh đó sẽ chưa được gửi đi.
• Trong phiên giao dịch, lệnh ATO sẽ được ưu tiên để khớp lệnh trước. Vì vậy, giá ATO sẽ luôn hiển thị ở cột giá 1.
• Sau thời gian mở cửa giao dịch, các lệnh ATO đã đặt không khớp sẽ bị hủy bỏ. 
• Lệnh ATO chỉ có thể thay đổi về giá, không thay đổi về khối lượng giao dịch.
• Giá mở cửa ATO là mức giá có khối lượng lệnh được khớp nhiều nhất. 
• Trường hợp không có lệnh nào đặt mua, sẽ không xác định được giá mở cửa của cổ phiếu trong phiên ATO. Giá mở cửa khi đó sẽ là giá của lệnh khớp đầu tiên sau ATO.
• Trường hợp chỉ có lệnh ATO trên bảng giá thì phiên mở cửa, cũng không xác định được giá mở cửa cổ phiếu trong phiên mở cửa đó. 

4. Ưu, nhược điểm của lệnh ATO

Ưu điểm lệnh ATO là gì?

• Được ưu tiên khớp lệnh: Lệnh ATO sẽ được ưu tiên hơn so với lệnh LO vì vậy mà khả năng khớp lệnh cũng sẽ cao hơn.
• Có được giá tốt: Nhà đầu tư có thể giành được cơ hội mua/bán với giá tốt trong trường hợp nhà đầu tư đang cố gắng mua một loại tài sản chứng khoán đang có xu hướng tăng giá trong tương lai gần.
• Tránh thiệt hại: Với quyền được ưu tiên của lệnh ATO, bạn có thể gia tăng cơ hội đẩy tài sản chứng khoán đi khi đến ngưỡng cắt lỗ hoặc đang có nhận định xấu khiến giá cổ phiếu đó giảm mạnh. Từ đó, tránh được những thiệt hại lớn về tài sản.

Nhược điểm của lệnh ATO

• Không cho phép hủy, chỉnh sửa lệnh: Lệnh ATO không cho phép nhà đầu tư hủy hay có bất cứ chỉnh sửa bổ sung nào. Do đó, bạn cần thật sự phải cân nhắc khi vào lệnh.
• Gặp tình trạng "Mua đắt, bán rẻ": Lệnh ATO là lệnh dựa theo mức giá thị trường, do vậy nếu không có tính toán, nhà đầu tư rất dễ có thể sẽ gặp tình trạng bán giá thấp và mua vào với giá rất cao.

5. Nguyên tắc khớp lệnh ATO

Nguyên tắc thực hiện khớp lệnh ATO là gì? Các lệnh ATO sẽ phải tuân theo nguyên tắc khớp lệnh theo thứ tự như sau: Đầu tiên là ưu tiên về giá, sau đó là ưu tiên về thời gian đặt lệnh. Cụ thể như sau:

• Ưu tiên về giá: Lệnh mua/bán được ưu tiên trong trường hợp mua giá cao và giá bán thấp hơn. Các lệnh ATO/ATC với nhau đều mang tính chất mua hoặc bán bằng mọi giá nên các lệnh này sẽ "cạnh tranh" sự ưu tiên về mặt thời gian.
• Ưu tiên về thời gian: Được quy định là giữa các lệnh cùng mức giá, lệnh nào đặt sớm hơn sẽ được ưu tiên khớp lệnh trước.

6. Cách sử dụng lệnh ATO trong chứng khoán

Khi nào nên sử dụng lệnh ATO?

Các nhà đầu tư hoàn toàn có thể vào lệnh ATO vào thời điểm trước và trong phiên mở cửa lúc 9h đến 9h15. Trên thực tế, có hai trường hợp được sử dụng lệnh ATO nhiều nhất đó là:

• Khi tài sản chứng khoán cần phải cắt lỗ hoặc đang có tin rất xấu: Sử dụng lệnh AT0 để được ưu tiên hơn so với lệnh giới hạn, từ đó giúp nhà đầu tư đẩy được cổ phiếu nhanh hơn và chặn đứng sự gia tăng thiệt hại.
• Khi cần mua tài sản chứng khoán hot trên thị trường và đang có xu hướng tăng mạnh: Sử dụng lệnh ATO giúp nhà đầu tư có ưu thế mua được cổ phiếu nhanh hơn với mức giá tốt hơn từ đó tăng cơ hội sở hữu tài sản chứng khoán.

Hướng dẫn cách đặt lệnh ATO trên ứng dụng/web chứng khoán 

Dưới đây là hướng dẫn về quy trình thực hiện lệnh ATO trên ứng dụng/ website chứng khoán cụ thể như sau:

• Bước 1: Bạn truy cập vào website của công ty chứng khoán hoặc ứng dụng đã đăng ký trước đó. Sau đó, vào mục lệnh thông thường và đọc kỹ nội dung cần thiết.
• Bước 2: Tiến hành vào lệnh bằng cách điền đầy đủ thông tin cần thiết bao gồm: mã chứng khoán, khối lượng giao dịch (mua hay bán), giá tương ứng, loại lệnh ATO.
• Bước 3: Tiếp theo bạn nhấn đặt lệnh và đợi vài giây để hoàn tất.
• Bước 4: Toàn bộ thông tin đặt lệnh sẽ được hiển thị thêm một lần nữa để bạn kiểm tra, tránh sai sót.
• Bước 5: Nhập mã pin hoặc mã xác thực để xác nhận giao dịch.
• Bước 6: Cuối cùng bạn nhấn xác nhận để hoàn tất quá trình đặt lệnh ATO. Khi đó thông tin đặt lệnh giao dịch của bạn sẽ được gửi đi.

Trên đây là những kiến thức mà các nhà đầu tư cần biết về lệnh ATO và cách giao dịch với lệnh ATO trên thị trường. Bài viết đã chỉ rõ về lệnh ATO là gì? Cách sử dụng và đặt lệnh ATO trên các website giao dịch chứng khoán. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích.