Mối quan hệ giữa thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp

Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp có mối quan hệ với nhau như thế nào? Làm sao để phân biệt được hai thị trường này? Chúng có những đặc điểm gì? Chúng ta hãy cùng Citinews tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Thị trường sơ cấp là gì?

Khái niệm 

Thị trường sơ cấp (primary market) là thị trường mua bán các loại sản phẩm tài chính mới phát hành, còn được gọi là thị trường cấp một hoặc thị trường phát hành. Trên thị trường này, các sản phẩm tài chính được tạo ra để bán cho những người đầu tư. Các loại sản phẩm tài chính này được phát hành trên thị trường để các công ty và chính phủ có thể thu vốn.

Chức năng chính của thị trường sơ cấp là cho phép các công ty thu vốn dài hạn. Các khoản tiền này được tạo ra thông qua việc phát hành giấy nợ. Một ví dụ phổ biến của thị trường sơ cấp là IPO (Phát hành lần đầu ra công chúng). IPO là quá trình mà công ty phát hành các sản phẩm tài chính như cổ phiếu cho công chúng lần đầu. Trước khi đầu tư, người tham gia cần có kiến thức về các thị trường này. Mục tiêu chính của thị trường sơ cấp là bán các sản phẩm tài chính mới phát hành.

Đặc điểm 

Thị trường sơ cấp có những đặc điểm sau:

• Huy động vốn: Thị trường sơ cấp là nơi mà các công ty và tổ chức huy động vốn thông qua việc phát hành các sản phẩm tài chính mới. Các công ty có thể phát hành cổ phiếu, trái phiếu hoặc giấy nợ để thu vốn từ các nhà đầu tư.
• Phân phối các sản phẩm tài chính mới: Thị trường sơ cấp là nơi mà các sản phẩm tài chính mới phát hành được chào bán. Các công ty sẽ phát hành cổ phiếu, trái phiếu hay giấy nợ cho công chúng lần đầu thông qua quá trình gọi là IPO (Initial Public Offering). Điều này cho phép các nhà đầu tư mua vào cac sản phẩm tài chính này của công ty và trở thành cổ đông.
• Nguồn vốn dài hạn: Thị trường sơ cấp giúp công ty đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn, như đầu tư vào dự án mới, mở rộng kinh doanh, nâng cấp cơ sở hạ tầng, và nghiên cứu phát triển. Việc huy động vốn từ thị trường sơ cấp giúp các công ty tăng cường khả năng tài chính và thúc đẩy sự phát triển.
• Quy định và kiểm soát: Thị trường sơ cấp được quy định và kiểm soát chặt chẽ bởi các tổ chức và cơ quan quản lý tài chính. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và an toàn cho các nhà đầu tư khi tham gia giao dịch trên thị trường sơ cấp.
• Tạo động lực cho sự phát triển: Thị trường sơ cấp đóng vai trò quan trọng trong tạo động lực cho sự phát triển kinh tế và tài chính. Việc huy động vốn từ thị trường sơ cấp giúp tăng cường khả năng đầu tư và thúc đẩy sự sáng tạo, đồng thời thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thị trường thứ cấp là gì?

Khái niệm 

Thị trường thứ cấp (secondary market) là nơi giao dịch các sản phẩm tài chính đã phát hành của công ty giữa các nhà đầu tư mà không có sự can thiệp của công ty. Thị trường này có thể được chia thành bốn phân đoạn:

• Thị trường đấu giá: Trên thị trường này, giao dịch diễn ra thông qua quy trình đấu giá công khai. Các nhà đầu tư đưa ra giá mua hoặc bán các sản phẩm tài chính và giao dịch được thực hiện dựa trên giá đạt được qua quá trình đấu giá.
• Thị trường tìm kiếm trực tiếp: Thị trường này cho phép các nhà đầu tư tìm kiếm và thiết lập các giao dịch trực tiếp với nhau thông qua hệ thống giao dịch điện tử. Các nhà đầu tư có thể xem và đặt lệnh mua bán cổ phiếu một cách trực tiếp trên nền tảng giao dịch.
• Thị trường đại lý: Trên thị trường này, các nhà đầu tư giao dịch thông qua các công ty môi giới chứng khoán. Nhà đầu tư đưa ra lệnh mua bán cổ phiếu cho công ty môi giới, và công ty sẽ thực hiện giao dịch cho họ thông qua hệ thống của mình.
• Thị trường môi giới: Thị trường này liên quan đến các công ty môi giới chứng khoán, nơi các nhà đầu tư có thể mua bán cổ phiếu thông qua các nhà môi giới. Các nhà môi giới đại diện cho nhà đầu tư và thực hiện giao dịch mua bán cổ phiếu theo yêu cầu của khách hàng.

Một số ví dụ điển hình về thị trường thứ cấp bao gồm NYSE (Sở giao dịch chứng khoán New York), NSE (Sở giao dịch chứng khoán quốc gia), và nhiều sàn giao dịch chứng khoán khác trên thế giới.

Đặc điểm 

Chúng ta cùng xem các đặc điểm của thị trường thứ cấp để nhìn rõ hơn được 2 khái niệm thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp nhé!

• Thanh khoản linh hoạt: Thị trường thứ cấp cung cấp thanh khoản cho các nhà đầu tư. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư có khả năng mua và bán cổ phiếu bất kỳ lúc nào. Thị trường thứ cấp mang lại sự linh hoạt cho các giao dịch chứng khoán, giúp nhà đầu tư tiếp cận dễ dàng với thị trường.
• Chi phí giao dịch thấp: Trên thị trường thứ cấp, với lượng giao dịch lớn, chi phí giao dịch thường thấp. Điều này giúp giảm bớt các khoản phí và rào cản giao dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư tham gia mua bán chứng khoán với chi phí hợp lý.
• Khuyến khích đầu tư mới: Thị trường thứ cấp khuyến khích đầu tư mới giữa các nhà đầu tư. Nhờ có mức thanh khoản cao và tính linh hoạt, nhà đầu tư có thể dễ dàng tham gia vào thị trường và tạo ra các giao dịch mới, đóng góp vào sự phát triển và đa dạng hóa của thị trường tài chính.
• An toàn và công bằng: Thị trường thứ cấp đảm bảo sự an toàn và giao dịch công bằng để bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư. Các tổ chức và cơ quan quản lý tài chính chịu trách nhiệm kiểm soát và đảm bảo tính minh bạch, công bằng và tuân thủ quy định trên thị trường thứ cấp.
• Đáp ứng nhu cầu thanh khoản ngắn hạn: Thị trường thứ cấp giúp các công ty đáp ứng nhu cầu thanh khoản ngắn hạn. Nó cung cấp một sàn giao dịch phổ biến để giao dịch các sản phẩm tài chính hiện có, tạo điều kiện thuận lợi cho tính thanh khoản và sự liên tục của thị trường.

Mối quan hệ giữa thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp

Mối quan hệ giữa thị trường thứ cấp và thị trường sơ cấp có tính chất đặc thù, trong đó thị trường sơ cấp được coi là nền móng, là điều kiện tiên quyết; thị trường thứ cấp lại là động lực thúc đẩy. Nếu không có thị trường sơ cấp, không có các sản phẩm tài chính để lưu thông trên thị trường thứ cấp và ngược lại, nếu không có thị trường thứ cấp, thị trường sơ cấp sẽ gặp khó khăn trong hoạt động và không linh hoạt.

Việc phân biệt thị trường thứ cấp và thị trường sơ cấp có tính tương đối. Trong thực tế của các tổ chức giao dịch tài chính, rất khó phân định rõ ràng đâu là thị trường sơ cấp và đâu là thị trường thứ cấp, tức là có cả giao dịch sản phẩm tài chính mới phát hành và giao dịch tài chính đã phát hành trên cùng một sàn giao dịch. 

Mặc dù vậy, việc phân biệt hai cấp này trong hệ thống giao dịch tài chính có ý nghĩa quan trọng để tận dụng mọi khía cạnh tích cực và hạn chế nhược điểm, đảm bảo sự ổn định của hệ thống giao dịch tài chính.

So sánh thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp

Chúng ta hãy cùng theo dõi bảng sau đây, để nhìn rõ hơn điểm khác biệt giữa 2 thị trường này nhé!

Xem thêm: Vạch trần sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu

Kết luận

Phân định giữa thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp có tính tương đối. Trong thực tế hoạt động của tổ chức giao dịch, việc phân biệt rõ ràng giữa thị trường thứ cấp và thị trường sơ cấp là rất khó, có thể hiểu là cả hai loại giao dịch này đều diễn ra trên cùng một sàn giao dịch. 

Đặc biệt, trên một thị trường chứng khoán có thể xảy ra cả việc mua bán chứng khoán mới phát hành và mua bán chứng khoán đã tồn tại trước đó.

Và cả thị trường sơ cấp lẫn thị trường thứ cấp đều đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và hoạt động của thị trường tài chính. Hy vọng với những thông tin mà Citinews đã cung cấp trên đây đã đem lại nhiều điều hữu ích cho bạn đọc, giúp bạn hiểu rõ hơn về thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. Chúc bạn thành công!